Kolestrol

Saglikli kalabilmek için kolesterolü dengede tutmamiz gerekmektedir. Kolesterol vücudun islemesi için gerekli olan biyokimyasal bir maddedir. Hücre kilifi olusturmak, hormon üretmek ve yaglarin yakilmasini saglamak için gereklidir. Insan vücudu kolesterolsüz yasayamaz. Fakat fazla kolesterol de vücuda zarar verebilir. Kaninizda kolesterol orani yüksek oldugunda kalp hastaligi riskiniz artar. Türkiye'de yüksek kolesterol ve kolesterol nedenli kalp hastaliklarinin görülme orani oldukça yüksektir. Genç yasta görülen kalp krizleri, damar sertligi gibi birçok hastaliga kolesterol sebebiyet verebilir. Kolesterolün bu kadar ciddi hastaliklara neden olmasinin en önemli nedeni damar çeperlerinde birikme özelligindendir. Damar çeperlerinde sadece kolesterol birikmez; akyuvarlar, kalsiyum ve kan pihtilari da damar çevrelerine yapisan maddelerdendir.

Kalp sagligimizi korumak çok da zor degil. Hayatimizda yapabilecegimiz bazi küçük degisiklikler bizi bu olumsuz durumlardan uzaklastirabilir. ‘Sigaradan uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak ve beslenme tarzimiza dikkat etmek' gibi listeyi uzatmak mümkün. Kolesterolün önüne geçmenin de yollari bu temel degisikliklere bagli. Beslenme, fiziksel aktivite ve fazla kilolardan kurtulma gibi basit islemler kolesterol tehlikesinden sizleri uzaklastirabilecegi gibi kalp hastaliklarina karsi da korumus olacaktir.

Kolesterol hafif kati bir tür yaga benzer. Kolesterolün iki türü bulunuyor : biri iyi huylu, digeri hastaliklara neden olan kötü huylu kolesterol.

Kolesterol Türleri Nelerdir?

Kolesterol kanda eriyerek dolasan bir madde degildir. Nasil yag suda çözünmezse bu olayi da aklimizda böyle canlandirabiliriz. Kolesterol kanda lipoprotein adi verilen bir protein formunda bulunur.

Kolesterol çesitleri tip dilinde HDL ve LDL olarak isimlendirilir.

LDL ( L ow D ensity L ipoprotein) halk arasinda kötü huylu kolesterol olarak adlandirilir. Bu tür kolesterolün yüksekligi kalp hastaliklarina yatkinligi artirir. HDL ise ( H igh D ensity L ipoprotein) iyi huylu kolesterol olarak isimlendirilir. HDL'ye bagli kalp hastaliklarina yakalanma riski çok daha düsüktür. Bu durumda hayati önemi olan bir proteinden bahsetmek gerekir. Bu protein karacigerde bulunur. Kolesterolün kanda çözülebilmesi, hücre ve organlara tasinabilmesi için bu önemli proteine ihtiyaç vardir. Kolesterol ile bu önemli proteinin birlesmesinden dogan yapiya ‘lipoprotein' adini veririz. LDL yani düsük yogunluklu lipoprotein terimi lipoprotein azligi nedeniyle kötü huylu kolesterol olarak adlandirilir. LDL kolesterolü kaninizda normalden fazlaysa bu kolesterol atar damar duvariniza gider ve damar yapisinin bütünlügünü bozabilir. Kolesterolün biryerde çok fazla birikmesi kalbe giden kan miktarini azaltabilecegi gibi kolesterolün tutumuna bagli olarak da diger organlarin kansiz kalmaya ya da yetersiz kanlanmasina bagli sorunlar görülebilir.

HDL'si yüksek kolesterolünüz varsa bu yüksek yogunluktaki lipopreteinler atardamar duvarindan kolesterolü uzaklastirip karacigere tasiyor demektir. Karacigerin buradaki görevi; kolesterol moleküllerini kirmak ve vücuttan atilmaya hazirlamaktir. Bu ne kadar çok olursa kolesterolün atardamar duvarlariyla temasa geçme olasiligi o kadar azalir ve ‘arteriosklerozisin' (damar sertligi) olusmasini engeller.

Kolesterol oraniniz yüksek çiktiysa ya da kalp hastaligi riskinizi minimuma indirmek istiyorsaniz yapmaniz gereken doktor kontrolüne girmek olmalidir.

Yeme Aliskanliklarinizi Degistirin.

Yüksek kolestreollü yiyecekleri ve yagli yiyecekleri azaltarak kalp hastaligi riskinizi düsürürsünüz. Doktorunuz size özel bir diyet verirse uygulayin; fakat özel bir diyetiniz yoksa asagidaki maddeleri uygulayarak kalp sagligi diyeti yapabilirsiniz.

Doymus Yag Orani Düsük Beslenin

Doymus yag koleterolünüzü en fazla artiracak seydir. Bu nedenle diyetinizden uzak tutun. Hayvansal gidalar, tavuk ve diger derili kümes hayvanlari, kokanat yagi gibi bazi sebze yaglari domuz yagi, tüm süt ve süt ürünleri doymus yag oranina sahiptir. Tüm bunlarin çok lezzetli oldugunu biliyoruz tamamen hayattan çikarmak dogru degil; fakat bunlari düzenli tüketmelisiniz. Yemek pisirirken doymus yag orani yüksek yaglari kullanmayin. Çogunlukla et ve patetes disinda daha degisik yemekler planlayin, et tüketiyorsaniz küçük porsiyonlari tercih edin. Tavuk veya kümes hayvanlari tüketiyorsaniz derisini alin. Sütün en yagli kismini, yani kaymagini alin.

Total yagi az olan yiyecekler seçin. Böylece kilo vermeniz de kolaylasir. Eger kilonuz fazlaysa kilo vermek kolesterol oraninizi düsürmek için önemli bir adimdir. Yemek pisireceginiz zaman zeytinyagini tercih edin, kati yaglardan uzak durun.

Lifli ve Nisastali Besinleri Tercih Edin.

Meyve, sebze, fasülye, bezelye gibi besinler düzenli olarak tüketmeniz gereken gidalar arasindadir.

Kolesterolü Düsük Yiyecekleri Tercih Edin.

Kolesterolü yüksek olan yiyecekler kaninizdaki kolesterol oranini artirabilir. Kolesterol sadece hayvanlardan elde edilen yiyeceklerde vardir. Bitkilerden elde edilen yiyecekler kolesterol tasimaz bazen doymus yag orani tasir. Yani hayvansal gidalari azaltin onlarin yerine bitkisel yiyecekler tüketin; fakat tüm bitkisel yiyeceklerin iyi oldugunu düsünmeyin Bitkisel yiyeceklerin içerisinde de kolesterolü yükseltebilecek olanlari bulunmaktadir. Kirmizi et yerine beyaz et tercih etmelisiniz.

Fiziksel Olarak Daha Aktif Olun.

Fiziksel aktivite faydali olan HDL yi yükseltip LDL yi düsürür. Kalp hastaligi riskinizi azaltmak için fiziksel aktivite birebirdir. Ayrica fiziksel aktivitede bulunmak kan basincinizi düzenler. Stresinizi alir ve fiziksel güzelliginizi korur.

Kilo Verin.

Fazla kilolu olmaniz kaninizdaki kolesterol oraninizin yüksek oldugu anlamina gelir. Eger vücudunuz elma seklinde ise yani bel ve basen çevreniz vücudunuza göre daha genis ise, armut tipi vücut sekline göre daha fazla risk altindasiniz. Birkaç kilo bile sizin HDL nizi düsürüp LDL nizi artirir.