Diyabet nedir? Nasýl meydana gelir?
Diyabet, baþta karbonhidratlar olmak üzere protein ve yað metabolizmasýný ilgilendiren bir metabolizma hastalýðýdýr ve kendisini kan þekerinin sürekli yüksek olmasý ile gösterir. Diyabet hastalarýndaki temel metabolik bozukluk, kan yoluyla taþýnan glükozun (þekerin) hücrelerin içine girememesidir. Normal koþullarda besinlerden elde edilen veya karaciðerdeki depolardan kana salýnan glükoz pankreas tarafýndan salgýlanan ÝNSÜLÝN hormonunun yardýmýyla hücre içine girer ve orada yakýlarak enerjiye dönüþür. Hücrelerin üzerinde deðiþik maddelerin girmesine izin verilen kapýlar vardýr. Bu kapýlar normalde kilitlidirler ve uygun anahtar varlýðýnda açýlýrlar. Diyabet, hücrelerin üzerindeki glükoz kapýsýnýn açýlamamasý durumudur. Bu örnekten ilerlersek diyabet, anahtar iþlevi gören ÝNSÜLÝN hormonu yetersizliðine ve/veya insülinin etkilediði reseptörlerin (hücre kapýsýndaki kilidin) bozukluðuna baðlý geliþmektedir.


Kaç tip diyabet vardýr? Diyabet sýklýðý ne kadardýr?
Nedenlerine göre bir çok diyabet tipi olmakla birlikte diyabet vakalarýnýn çok büyük bir kýsmýný Tip 1 ve Tip 2 diyabet vakalarý oluþturmaktadýr.


Tip 1 Diyabet
Daha çok çocuklarda ve genç eriþkinlerde görülür. Tip 1 diyabet, pankreasta bulunan ve insülin üreten beta hücrelerinin otoimmün bir süreç (vücudun baðýþýklýk sisteminin kendi hücrelerini tanýyamamasý) sonunda zedelenmesi ile meydana gelmektedir. Mutlak veya görece bir insülin yetersizliði olduðundan hastalar ömür boyu insülin hormonunu dýþarýdan (enjeksiyon yoluyla) almak zorundadýrlar. Bu nedenle Tip 1 diyabet Ýnsüline Baðýmlý Diyabet (Insulin Dependent Diabetes Mellitus=IDDM) olarak da isimlendirilmektedir. Genel olarak toplumdaki diyabet vakalarýnýn %10’unu Tip 1 Diyabet vakalarý oluþturmaktadýr. Çocukluk çaðýnda Tip 1 diyabet sýklýðý ülkeler (bölgeler) arasýnda farklýlýk göstermekte ve her yýl 15 yaþ altýndaki 100.000 çocuktan 1-42’sinde diyabet geliþmektedir. Tip 1 diyabet genel olarak kuzey ülkelerinde daha sýk görülmektedir.


Tip 2 Diyabet
Sýklýkla eriþkinlerde ve þiþman (obes) kiþilerde görülmektedir. Tip 2 diyabetli hastalarda insülin salgýlanmasýndaki yetersizlikten çok dokulardaki insülin reseptörlerindeki direnç (rezistans) sonucunda glükoz metabolizmasý bozulmaktadýr. Tip 2 diyabetin kuvvetli bir genetik yatkýnlýk zemininde geliþtiði bilinmekle birlikte, genetik mekanizmalar tam olarak aydýnlatýlamamýþtýr. Tip 2 diyabetliler hastalýklarýnýn baþlangýcýnda ve sýklýkla çok uzun bir süre insülin ihtiyacý olmaksýzýn yaþamlarýný sürdürebilmektedirler. Bu nedenle Tip 2 diyabet Ýnsüline Baðýmlý Olmayan Diyabet (Non-Insulin-Dependent Diabetes Mellitus= NIDDM) olarak da isimlendirilmektedir. Genel olarak eriþkin nüfusta %4-8 oranýnda Tip 2 diyabet görülmektedir.


Diyabetin bulgularý nelerdir?
Diyabete baðlý klinik bulgular vücuttaki karbonhidrat, protein ve yað metabolizmasýnýn bozulmasýna baðlýdýr. Ýnsülin eksikliði ve/veya insülin direnci nedeniyle hücrelere giremeyen glükoz belli bir serum düzeyini (180mg/dl) aþtýðýnda idrarla atýlmaya baþlar. Böbreklerden atýlan glükoz beraberinde sývý atýlýmýný da arttýrýr ve sonuçta ÇOK VE SIK ÝDRAR YAPMA (POLÝÜRÝ) olur. Vücut, poliüri ile olan sývý kaybýný karþýlamak için ÇOK SU ÝÇÝLÝR ve bu da POLÝDÝPSÝ olarak isimlendirilir. Organizma, enerji kaynaðý olarak glükozu kullanamayýnca bir taraftan ÝÞTAH ARTAR diðer taraftan yedek enerji depolarý olan yaðlar ve proteinler yýkýlmaya baþlar ve bunun sonucunda iþtah artmasýna raðmen KÝLO KAYBI olur. Bu klasik bulgularýn dýþýnda diyabet hastalarýnda ÇABUK YORULMA, GÖRME BULANIKLIÐI, SIK DERÝ ENFEKSÝYONU, KADINLARDA VAJÝNAL MANTAR ENFEKSÝYONU gibi bulgular da görülür.

Diyabet tanýsý nasýl konur?
Diyabet tanýsý, çeþitli uluslararasý kuruluþlarýn (WHO, Amerikan Ulusal Diyabet Veri Gurubu=NDGG) belirlediði ölçütlere göre konmaktadýr. Bu ölçütler:


Klasik diyabet bulgularý olan bir kiþide herhangi bir zamanda ölçülen plazma glükoz düzeyinin 200 mg/dl'ye eþit ya da üzerinde olmasý,
En az 8 saatlik aç (kalori almayan) bir kiþide plazma þekerinin 140 mg/dl'ye eþit ya da üzerinde olmasý. Yakýn zamanda Amerikan Diyabet Birliði açlýk kan kekeri sýnýrýný 126 mg/dl'ye eþit ya da üzerinde olarak belirlemiþtir.

Þeker yükleme testinde (OGTT) 2. saatdeki plazma glükoz düzeyinin 200 mg/dl'ye eþit ya da üzerinde olmasý.

Gizli þeker nedir?
Halk arasýnda gizli þeker olarak isimlendirilen durum, normal glükoz dengesi ile diyabet arasýndaki metabolik durumu ifade etmektedir. Normalde açlýk plazma þekerinin 110 mg/dl olmasý gerekmektedir. Ýþte açlýk plazma þekerinin 110 mg/dl'nin üzerinde fakat 140 mg/dl'nin altýnda (yeni kriterlere göre 126 mg/dl) olmasý bozuk glükoz toleransý olarak tanýmlanmaktadýr. Benzer þekilde þeker yükleme testi yapýlan kiþilerde 2. Saatdeki plazma glükoz düzeyininin 140 mg/dl'nin üzerinde fakat 200 mg/dl'nin altýnda olmasý da bozuk glükoz toleransý olarak isimlendirilmektedir. Bu durumdaki kiþilerin gün boyu kan þekerleri normaldir ve diyabetin klasik bulgularý görülmez. Bununla birlikte bu kiþiler Tip 2 diyabet için en riskli grupta olduklarýndan yaþam biçimlerini yeniden düzenlemeleri gereklidir.

Tedavisi Mümkün Olan Bir Hastalýk...

SAÐLIKLI BÝR YAÞAM
DÝLEKLERÝMÝZLE...
 

Geniþ bilgi için iþ veya cepten arayýnýz.

Ýþ: 0326 413 01 77
GSM: 0555 347 62 53

SAÐLIKLI BÝR YAÞAM
DÝLEKLERÝMÝZLE...