|
Debresyon
Ýnsanlar zaman zaman kendilerini
üzüntülü ve mutsuz hissederler. Ýþinden ayrýlmak, sevdiðini
kaybetmek veya baþarýlý olamamak üzüntüye yol açan yaþam
olaylarýndandýr. Kýsaca üzüntü normal yaþamýn bir parçasýdýr.
Ancak bu üzüntülü durumun uzamasý ve nedensiz ortaya çýkmasý ruh
saðlýðý sorunudur ve depresyon olarak tanýmlanýr. . Depresyon
duygu düþünce ve davranýþý etkiler. Tedavi edilmediði taktirde
aylar yýllar bazen de ömür boyu sürebilir.
Depresyon deðiþik
þekillerde ortaya çýkabilir:
Bazýsýnda neden olmaksýzýn aniden ortaya çýkar
Bazýsýnda stresli bir yaþam olayýndan sonra baþlar
Bazen tek atak olarak yaþam boyu sürebilir
Bazen tekrarlayan ataklar halindedir
Bazen semptomlarýn þiddetli olmasý ile hastalar iþ yapamaz hale
gelebilir
Bazýlarý ise iþ yapabilir ama sürekli mutsuzluk hissederler
Aþaðýdaki belirtilerden
bazýlarý ayný anda sizde bulunuyorsa depresyon geçiriyor
olabilirsiniz:
Kendini üzüntülü, deðersiz, umutsuz, çaresiz, hissetme, içinde
boþluk duygusu olmasý
Karar verme güçlüðü, konsantrasyon zorluðu, bellek bozukluðu
Daha önce zevk alýnan iþ ve aktiviteleden zevk alamama (cinsel
isteksizlik dahil)
Ýþte, okulda, aile ve arkadaþ arasýnda sorunlarýn ortaya çýkmasý
Diðer insanlardan uzaklaþma ve yalnýz kalma isteði
Enerji azlýðý, yorgunluk hissi ve çabuk sinirlenme
Uyku bozukluðu (uykuya dalamama,uykuyu sürdürme güçlüðü, sabah
erken uyanma veya fazla uyuma þeklinde olabilir)
Yeme bozukluðu (iþtahta azalma veya artma),
Nedeni belli olmayan baþ, boyun, sýrt aðrýsý gibi vücudun
deðiþik yerlerinde sürekli aðrýlar hissetme
Son zamanlarda fazla alkol almaya baþlama veya yatýþtýrýcý
ilaçlarý kullanma ihtiyacý hissetme
Kendine zarar verme, intihar planlarý yapma, intihar giriþiminde
bulunma veya kendi cenaze merasimini düþünme
Depresyon tanýsý almak için bu belirtilerin hepsinin birden
sizde olmasý gerekmez. Bu þikayetlerin birkaçý ayný anda sizde
bulunuyorsa doktora baþvurmanýz gerekir. En sýk görülen
belirtilerden biri uyku ve iþtah bozukluðudur. Bu belirtilerin
çoðu ayný anda bulunuyorsa aðýr depresyondan söz edilir.
Depresyon ciddi bir hastalýktýr. Kendi haline býrakýldýðýnda
zaman içinde düzelebileceði gibi genelde uzun süre devam eder
veya aðýrlaþýr. Aðýr depresyonda kiþi iþ güç yapamaz hale
gelebilir ve bu durumda intihar riski yüksektir.
Uyku bozukluðu bir hastalýk deðildir baþka hastalýklarda
görülebilen bir belirtidir. Nedeninin araþtýrýlmasý gerekir.
Bedensel hastalýklar (astým, kalp hastalýðý v.b.) nedeniyle
olabileceði gibi psikiyatrik hastalýklarýn (depresyon, mani
v.b.) çoðunda görülebilir. Depresyon hastalarý sýklýkla uyku
bozukluðundan yakýnýrlar. Bu nedenle uykusuzluk þikayetiniz
varsa ve bir süredir devam ediyorsa çevrenizdeki insanlarýn
önerdiði ilaçlarý veya kendi baþýna eczaneden alýnan uyku
ilacýný kullanmak yerine bir uzmana baþvurarak altta yatan
nedeni araþtýrmanýzda fayda vardýr.
ABDde depresyon hastalarýnýn 2/3ü çeþitli nedenlerle tedavi
görememektedir.Türkiyede bu konuda yapýlmýþ araþtýrma yoktur
ancak benim kanýma göre bu oran yurdumuzda çok daha yüksektir.
Psikiyatriste baþvurmama nedenlerinden bazýlarý þunlardýr:
hastalýk bilinememekte, hastalar çevresi tarafýndan zayýf
olduklarý gerekçesi ile suçlanmakta, hastalýk dolayýsý ile iþ
güç yapamaz durumda olan hastalar yardým isteyecek enerjiyi
kendilerinde bulamamakta bazende yanlýþ taný konup tedavi yanlýþ
uygulanmaktadýr.
Depresyon hastalarýnýn yardým istemek için genelde yardýma
ihtiyacý vardýr. Depresyonun doðasý gereði hastalar genelde
kendiliðinden yardým istemezler. Hastalar sýklýkla enerji, ilgi
ve istek azlýðýndan yakýnýrlar. Bu nedenle depresyonu olan
hastalarýn aileleri, arkadaþlarý veya diðer hekimleri tarafýndan
psikiyatriste yönlendirilmeleri gerekir. Ýntihar düþüncesi varsa
acilen psikiyatriste baþvurmak gerekir. Halk arasýnda yaygýn
olan inanýþa göre intihar düþüncesini ifade eden kiþiler pek
intihar etmezler. Ancak yapýlan araþtýrmalar bu inanýþýn doðru
olmadýðýný göstermiþtir. Bu nedenle bir yakýnýnýz intihar
düþüncelerini sýk ifade ediyorsa bunu önemseyin ve en yakýn
zamanda bir uzmana baþvurmasýna yadýmcý olun. Depresyona
yakalanmak sizin tercihiniz deðildir ancak tedavi olup olmamak
sizin elinizdedir.
DEPRESYONA YAKALANMA RÝSKÝNÝZ NEDÝR?
Yaþam boyu depresyon geçirme riski %15 dolayýndadýr. Kadýnlarda
bu oran %25e kadar çýkmaktadýr. Hemen hemen tüm toplumlarda
depresyon kadýnlarda iki kat daha fazladýr.Gebelikte, doðum
sonrasý dönemde ve menopozda depresyon geçirme riski artar.
Bunun nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak kadýnlarýn
hormonlarý bundan sorumlu olabilir. . Sürekli bedensel hastalýðý
olanlarda daha fazla görülür. Örneðin infertilite(kýsýrlýk)
tedavisi gören kadýnlarda normal kadýnlara göre iki üç kat fazla
depresyon görülmektedir.
Hastalarýn %50si 20-50 yaþ arasýndadýr. Bununla birlikte
çocuklarda ve yaþlýlarda da depresyon görülür. Boþanmýþ, ayrý
yaþayan veya yalnýz yaþayanlarda evlilere göre daha sýktýr
Sosyal çevre veya ekonomik seviye ile depresyon geçirme oraný
arasýnda iliþki yoktur.Kütürel etkenlerle depresyon arasýnda
iliþki yoktur.Yakýn akrabalarda depresyon geçiren birilerinin
olmasý depresyon geçirme riskini artýrýr.
Tedavisi
Mümkün Olan Bir Hastalýk...
|